In 1972 werden de Olympische Spelen voor het eerst buiten de Verenigde Staten en Europa gehouden. De hoofdstad van de XI Olympische Winterspelen was de Japanse stad Sapporo. De spelen werden gehouden van 3 tot en met 13 februari.
Japan beweerde destijds niet de leidende sportmacht te zijn. Daarom was het belangrijkste doel van het Japanse Olympisch Comité om de sociale en economische prestaties van het land in de naoorlogse jaren te demonstreren. Meer dan 4.000 journalisten hebben accreditatie ontvangen voor de games. Dit was het eerste Olympiade-record.
Sapporo kreeg al het recht om in 1940 de Olympische Spelen te organiseren, maar vanwege de oorlog met China heeft het Japanse Olympisch Comité deze eervolle missie opgegeven. De Olympische Spelen keerden na 32 lange jaren terug naar Japan. Atleten uit 35 landen namen deel aan de wedstrijd van 1972, in totaal namen 1006 atleten deel. Voor het eerst deden atleten uit zo'n niet-winterland als de Filippijnen mee aan de spelen.
In Sapporo werden 35 sets prijzen gespeeld in 10 sportdisciplines. De eerste plaats in het onofficiële medailleklassement werd vol vertrouwen ingenomen door het USSR-team. Sovjetatleten wonnen 16 medailles, waaronder 8 goud. De tweede plaats, onverwacht voor velen, werd ingenomen door het nationale team van de DDR, dat voor de tweede keer in de geschiedenis van dit land deelnam aan de winterspelen.
De heldin van de Olympische Spelen was skiër Galina Kulakova, die drie Olympische gouden medailles won op dezelfde spelen (afstanden van 5 en 10 km en estafetteloop 4x7,5 km). Een andere held was de Nederlander Ard Skhkenk. Hij won drie gouden medailles op het schaatsen (1500m, 5000m en 10000m). Later werd in Nederland een tulpenras naar hem vernoemd.
Op de Olympische Spelen in Sapporo werd de grote kunstschaatsster Irina Rodnina voor het eerst Olympisch kampioen. Daarna schaatste ze samen met Alexei Ulanov. De tweede plaats in de paarcompetitie werd ook ingenomen door Sovjet-atleten, het waren Lyudmila Smirnova en Andrei Suraikin.
De prestaties van de Japanse springpaarden werden een ware sensatie. De Japanner, die niet op veel succes rekende, pakte het hele podium bij het springen van een zeventig meter lange springplank. Maar daarvoor had het Japanse team slechts één zilveren Olympische medaille, gewonnen tijdens de Spelen van 1956 in Cortino d'Ampezzo.
De Winterspelen van Sapporo stonden in het teken van de strijd tegen "professionaliteit" in de Olympische beweging. De Oostenrijkse skiër Karl Schranz werd geschorst voor de wedstrijd. Dit is de tweede keer dat hij lijdt. De eerste keer dat hij zijn Olympische gouden medaille verloor op de Spelen van 1968 in Grenoble. Schranz werd gestraft voor contracten met sponsors en reclame voor sportkledingfabrikanten. In die jaren geloofde men dat geld geen plaats had in amateursporten.
Het was de confrontatie tussen professionals en amateurs die ervoor zorgde dat het Canadese ijshockeyteam de spelen in Sapporo boycotte. Canadese hockeyspelers stonden erop NHL-atleten het recht te geven om deel te nemen aan de Olympische Spelen, erop wijzend dat Sovjethockeyspelers alleen amateurs zijn "op papier". Maar hun verzoek werd niet ingewilligd, met als gevolg dat de oprichters van ijshockey weigerden om helemaal deel te nemen aan de competitie. De hockeyspelers van de USSR werden de winnaars, de Amerikanen behaalden de tweede plaats en de atleten van Tsjecho-Slowakije wonnen het brons.
Een interessant feit: tijdens de repetitie voor de opening van de spelen vestigde een van de toeschouwers de aandacht van de organisatoren op de verkeerde plaatsing van de ringen op de Olympische vlag. Volgens de regels zijn de ringen in de volgende volgorde gerangschikt: blauw, geel, zwart, groen, rood. Het bleek dat bij alle Winterspelen sinds 1952 de verkeerde vlag was gehesen. En niemand merkte de fout op.
